زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

عمرو بن مسعده (دائرةالمعارف‌مؤلفان‌اسلامی)





ابوالفضل عمرو بن مسعده صولی۲۱۷ق)، از شاعران، نویسندگان و از نزدیکان مامون عباسی در قرن سوم هجری قمری در بغداد بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوالفضل عمرو بن مسعدة بن سعد صولی، از موالی خالد قسری و از نزدیکان مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) و روایتگر او می‌باشد. مامون مسئولیت‌های مهمی به وی واگذار می‌کرد و آن‌چنان در دربار وی مقام و مرتبه داشت که برخی از شعرا او را به عنوان وزیر خلیفه شمرده‌اند. او شاعری فصیح و نویسنده‌ای توانا و از نویسندگان مهم مامون به حساب می‌آمد. پیش از آن کاتب خالد برمکی و سپس ابوایوب، وزیر منصور عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) بود. فضل بن سهل او را به‌عنوان بلیغ‌ترین افراد معرفی می‌کند. پدرش مسعده نیز از نظر ادبی و نویسندگی پرتوان و چیره دست بود. او که از نویسندگان دربار منصور به حساب می‌آمد، به پیشنهاد وی درباره عظمت اسلام خطبه‌ای بلیغ انشاد کرد که خلیفه دستور داد آن را در ابتدای نامه‌ای که برای مردم جزیره می‌فرستاد، قرار دهند. صولی به‌جهت موفقیت خاص خود،
[۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۲۰۳.
ثروت زیادی به‌دست آورد. او دو منزل در بغداد داشت و زمانی که از دنیا رفت، هشتاد میلیون درهم بر جای گذاشت و چون دراهم زیاد او را به مامون گزارش دادند، گفت: این مقدار برای فردی که از درباریان ما محسوب می‌شد و زمانی دراز به ما خدمت نمود، چیز‌ اندکی است و مبارک فرزندانش باشد.
کتاب رسائل الکبیر و دیوان شعری که اشعار برادرش نیز در آن است، اثر اوست.
[۷] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.
وی در سال ۲۱۵ق یا ۲۱۷ق در شهرکی در ساحل شام به نام اذنه، نزدیک طرسوس درگذشت.
[۱۴] اعلمی، محمدحسین، دائره المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۵۰۷.


۲ - پانویس


 
۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۷۵.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۱۸۱.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۱۲۹-۲۱۳۰.    
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۲۰۳.
۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۱۳۱.    
۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۵۵.    
۷. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.
۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۷۶.    
۹. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۳۴.    
۱۰. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۵۷۵.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۵، ص۳۲۸.    
۱۲. تنوخی، محسن بن علی، الفرج بعد الشده، ج۱، ص۳۱۱.    
۱۳. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۷.    
۱۴. اعلمی، محمدحسین، دائره المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۵۰۷.
۱۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۸۶.    


۳ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۸۳-۵۸۴، برگرفته از مقاله «عمرو صولی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.